Στην χώρα μας έχουν εκδοθεί χιλιάδες σελίδες προεδρικών διαταγμάτων και πυροσβεστικών διατάξεων για να αντιμετωπισθεί η πυροπροστασία των κτηρίων, δημοσίων και ιδιωτικών.
Η πυροπροστασία των κτηρίων πέραν από τις δασικές πυρκαγιές είναι κι αυτό ένα πολύ σοβαρό θέμα, που απασχολεί την ελληνική πραγματικότητα, διότι άπτεται άμεσα της ασφάλειας των πολιτών, αλλά και των ίδιων των κτηρίων. Στην Ελλάδα του 2019, δυστυχώς ακόμα και σε αυτόν τον τομέα, αν και έχουν γίνει σημαντικά βήματα τα τελευταία χρόνια , υπάρχει ακόμα μεγάλος δρόμος για να διανύσουμε, ώστε να μπορούμε να μιλάμε για πυρασφαλή κτήρια.
Οι πυρκαγιές θα μπορούσαν να εξαλειφθούν ή να περιοριστεί τουλάχιστον η εξάπλωση τους, αρκεί να είχαν ληφθεί όλα τα προβλεπόμενα μέτρα προειδοποίησης και καταστολής. Το παράδοξο που συμβαίνει είναι, ότι σε πολλά δημόσια κτήρια, αλλά και κυρίως σε επαγγελματικά, ότι ενώ για να πάρουν άδεια λειτουργίας, απαιτείται η χορήγηση αντίστοιχου πιστοποιητικού πυρασφάλειας από την Πυροσβεστική Υπηρεσία, δηλ που σημαίνει ότι έχουν εφαρμόσει πλήρως τα προβλεπόμενα από την νομοθεσία μέτρα πυροπροστασίας, ωστόσο στην πράξη έχει αποδειχθεί ότι πολλά τέτοια κτήρια, μετά τα συμβάντα πυρκαγιών, αποδείχθηκε ότι διέθεταν μόνο τα πιστοποιητικά πυρασφάλειας και όχι τα μέσα πυροπροστασίας ή ακόμα κι αν είχαν αυτά τα συστήματα πυροπροστασίας, δεν λειτουργούσαν για τον σκοπό που εγκαταστάθηκαν.
Το τραγικότερο όλων, είναι ότι πολλά δημόσια κτήρια και κυρίως βρεφονηπιακοί σταθμοί, σχολεία, φοιτητικές εστίες, γηροκομεία κλπ, όχι μόνο δεν έχουν υποβάλει σχετικές μελέτες πυρασφάλειας στην Π.Υ ως όφειλαν , αλλά δεν έχουν εγκαταστήσει ούτε τα ελάχιστα προβλεπόμενα μέσα πυροπροστασίας, ανεξάρτητα από την χορήγηση του προβλεπόμενου πιστοποιητικού πυρασφάλειας.
Ενδεικτικά μόνο θα αναφέρω, και σύμφωνα και με πρόσφατες καταγγελίες και σχετικά δημοσιεύματα που είδαν το φως της δημοσιότητας, στον Νομό Μαγνησίας, μετά από έλεγχο για την ύπαρξη μελέτης πυροπροστασίας, διαπιστώθηκε ότι μόνο 5 από τα 74 Γυμνάσια και Λύκεια του νομού διέθεταν μελέτη ενεργητικής πυροπροστασίας. Στον Δήμο Νεάπολης Συκεών Θεσσαλονίκης, από τα 6 σχολεία που ελέγχθηκαν μόνο το ένα τηρούσε τα μέτρα πυροπροστασίας, ενώ στον Δήμο Πατρέων, η Πυροσβεστική Υπηρεσία έχει ήδη προβεί σε μηνύσεις εναντίον 3 διευθυντών σχολείων, για τους ίδιους λόγους. Εύλογο να αναρωτηθεί κανείς τι γίνεται τότε και στην υπόλοιπη επικράτεια.
Που είναι το πρόβλημα;
Το πρόβλημα βρίσκεται κυρίως στην έλλειψη μηχανισμών τακτικών ελέγχων από την πολιτεία και τους αρμόδιους φορείς που αδειοδοτούν αυτές τις επιχειρήσεις-οργανισμούς. Επίσης βρίσκεται στην ανευθυνότητα και στην έλλειψη κουλτούρας των διοικήσεων αυτών των οργανισμών-επιχειρήσεων για να διασφαλίζουν απρόσκοπτα την πυροπροστασία των κτηρίων, στην νοοτροπία εγκατάστασης αυθαίρετων χρήσεων και επικίνδυνων υλικών μέσα σε αυτά τα κτήρια, στην παντελή αδιαφορία συντήρησης και δοκιμών ελέγχων των ήδη εγκατεστημένων συστημάτων πυροπροστασίας, και φυσικά στην ανυπαρξία οργάνωσης-εκπαίδευσης των ομάδων πυροπροστασίας.
Επίσης θα πρέπει να αναφερθεί, ότι οι δυνατότητες της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας δεν είναι απεριόριστες, ούτε έχει τόσο προσωπικό, ούτε τις πολλές υλικοτεχνικές υποδομές για να μπορεί να κάνει τον ‘’χωροφύλακα’’ 24 ώρες το εικοσιτετράωρο σε 2,5 εκατομμύρια κτήρια που υπάρχουν στην χώρα όπου λειτουργούν είτε σαν κατοικίες, είτε σαν επαγγελματικά κτήρια.
Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΥΣΗ έχει συγκεκριμένες θέσεις και προτάσεις για να αντιμετωπίσει τα θέματα πυροπροστασίας.
- Την ίδρυση Ορκωτού Σώματος Πιστοποιημένων Μηχανικών σε θέματα πυρασφαλείας που θα ελέγχουν τις μελέτες πυρασφαλείας και εν συνεχεία τον έλεγχο της τήρησης των μέσων πυροπροστασίας κυρίως στα επαγγελματικά κτήρια, σε δημόσια και ιδιωτικά.
- Αποσυμφόρηση της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας από την αρμοδιότητα ελέγχου – έγκριση μελετών πυρασφαλείας κτηρίων και έκδοση σχετικών πιστοποιητικών πυρασφαλείας, το προσωπικό αυτής της υπηρεσίας να εμπλακεί κυρίως στο επιχειρησιακό της έργο, που είναι η καταστολή των κτηριακών και δασικών πυρκαγιών.
- Η πράξη έχει δείξει ότι μια επιχείρηση για να βγάλει άδεια λειτουργίας πέραν των άλλων υπηρεσιών που εμπλέκονται με την έκδοση της σχετικής άδειας (Νομαρχία, Πολεοδομία, Δήμοι, κλπ) απαιτείται και η εμπλοκή της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας. Εξαιτίας του μειωμένου προσωπικού της Π.Υ , αλλά και του μεγάλου φόρτου που έχει ιδιαίτερα την θερινή περίοδο με τις δασικές πυρκαγιές , ο μέσος χρόνος ελέγχου-έγκρισης μελέτης και έκδοσης πιστοποιητικού πυρασφάλειας για να λειτουργήσει μια επιχείρηση, μπορεί να φτάσει μέχρι και τον ένα χρόνο. Ο επενδυτής αποθαρρύνεται από την μεγάλη καθυστέρηση και είτε εγκαταλείπει την επένδυση, είτε την λειτουργεί παρανόμως. Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΥΣΗ ζητάει τον έλεγχο και τις σχετικές εγκρίσεις με θέματα εφαρμογής πυρασφάλειας να δίδονται κατευθείαν από το προαναφερόμενο ειδικό σώμα ελεγκτών πυροπροστασίας, που θα αποτελείται από μηχανικούς με εξειδικευμένα προσόντα τα οποία θα έχουν πιστοποιηθεί από την Πυροσβεστική Υπηρεσία , κάτι ανάλογο που ισχύει σήμερα πχ για τον έλεγχο της πολεοδομικής παράβασης που γίνεται από τους ελεγκτές δόμησης (ιδιώτες πιστοποιημένοι μηχανικοί από το ΥΠΕΚΑ), ή τους Ενεργειακούς Ελεγκτές για τις ενεργοβόρες επιχειρήσεις, ή τους εκτιμητές ακινήτων για τον αντικειμενικό καθορισμό της αξίας ενός ακινήτου, ή τους ορκωτούς λογιστές για την εκκαθάριση μιας επιχείρησης κλπ. Η αρμοδιότητα όλων αυτών των ελέγχων σήμερα δεν ανήκει πλέον σε δημόσιους υπαλλήλους των αρμόδιων υπουργείων ή οργανισμών, αλλά τα καθήκοντα αυτά έχουν περάσει σε πιστοποιημένους ιδιώτες επιστήμονες-τεχνοκράτες.
- Όσον αφορά την πυρασφάλεια ,θεωρείται επιβεβλημένο ότι οι επιχειρήσεις δεν θα ελέγχονται μόνο δειγματοληπτικά για την τήρηση των προβλεπόμενων θεσμοθετημένων μέτρων και των μέσων πυροπροστασίας από την Π.Υ , αλλά και η ορθή εκτέλεση των καθηκόντων αυτού του ειδικού σώματος των πιστοποιημένων μηχανικών ελέγχου πυροπροστασίας.
- Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΥΣΗ θα επικαιροποιήσει όλα τα σημερινά θεσμικά κείμενα πυρασφάλειας που αντιμετωπίζουν την σχεδίαση, εγκατάσταση των συστημάτων πυροπροστασίας στα κτήρια επιχειρήσεων και των λοιπών κτηρίων που στεγάζουν ευπαθή πληθυσμό. Δυστυχώς η ύπαρξη τέτοιας πολυνομίας στο αντικείμενο αυτό (μιλάμε πάνω από 10 χιλ σελίδες νόμων, προεδρικών διαταγμάτων, εγκυκλίων κλπ) δημιουργεί μια δαιδαλώδη γραφειοκρατική σύγχυση μεταξύ των εμπλεκόμενων δημόσιων φορέων, λόγω αλληλοεπικαλύψεων, ασαφειών, δυσερμηνειών και το κυριότερο η θέσπιση εξωπραγματικών απαιτήσεων και θεωρήσεων. Στο τέλος ο μόνος που μένει ακάλυπτος είναι ο πολίτης.
- Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΥΣΗ θα προτείνει την επικαιροποίηση όλων των θεσμικών κειμένων που αναφέρονται σε κανονισμούς πυρασφάλειας για όλες τις χρήσεις υφιστάμενων και νεοδμητων κτηρίων στην Ελλάδα. Έναν νέο σύγχρονο, απλό κανονισμό, χωρίς παραπομπές, ασάφειες και δυσερμηνείες .
ΜΙΧΑΛΗΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΗΣ
Υπεύθυνος Τομέα Ενέργειας και Καινοτομίας