Ο Βασίλης Βιλιάρδος, Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Λύσης, κατά τη συζήτηση στην Διαρκή Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου στις 25/10/2022, του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας «Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/944 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 5ης Ιουνίου 2019 σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και την τροποποίηση της Οδηγίας 2012/27/ΕΕ και άλλες περιβαλλοντικές διατάξεις».
Έγιναν οι εξής παρατηρήσεις:
– Θα ξεκινήσουμε από το ότι δεν είναι μόνο σημαντική ενεργειακή επάρκεια της χώρας μας, αλλά, επίσης, το ενεργειακό κόστος, τόσο για τα νοικοκυριά που υποφέρουν από την κατακόρυφη άνοδο του πληθωρισμού, χωρίς να συνοδεύεται από την αύξηση των εισοδημάτων τους, όσο και για τις επιχειρήσεις, ιδίως για τη βιομηχανία.
– Ειδικά, όσον αφορά τους μισθούς, το γεγονός ότι στο πρώτο εξάμηνο αυξήθηκαν στην Ελλάδα, μόλις, κατά 0,8%, όταν ο μέσος όρος στην Ευρώπη ήταν 4,1 %, τεκμηριώνει πως οι Έλληνες επιβαρύνονται δυσανάλογα από τον πληθωρισμό, που έχει ξεπεράσει το 12%. Για τα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα το 25%, όπως διαπιστώνει κανείς από τις τιμές των τροφίμων και από τις υπέρογκες αυξήσεις των ενοικίων. Δεν είναι τυχαίο, λοιπόν, που το ιδιωτικό μας χρέος αυξήθηκε κατά 70 δισεκατομμύρια σε σύγκριση με το 2017, 70 δισεκατομμύρια, ενώ το κόκκινο ιδιωτικό κατά 36 δισεκατομμύρια. Γεγονότα που θα προκαλέσουν επιπλέον προβλήματα στον τραπεζικό μας τομέα, που δεν είναι σε καθόλου καλή κατάσταση, όσον αφορά τη δομή των κεφαλαίων των τραπεζών.
– Σημειώνουμε δε, πως εκτός από την επάρκεια και τις τιμές, είναι επίσης σημαντική η ενεργειακή ανεξαρτησία της χώρας μας, η οποία χάθηκε με το κλείσιμο των λιγνιτικών μας μονάδων, με την αδυναμία των ορυχείων λιγνίτη να ανταπεξέλθουν, επειδή δεν δόθηκε η απαιτούμενη προσοχή από την πολιτεία, με τη μη εξόρυξη των ενεργειακών μας αποθεμάτων και ούτω καθεξής. Το αποτέλεσμα είναι σήμερα να εξαρτόμαστε από το δικτατορικό καθεστώς του Αζερμπαϊτζάν, που έχει εισβάλει στην Αρμενία, όπως η Ρωσία στην Ουκρανία και από την Τουρκία.
– Παραμένει πάντως σημαντική η ευελιξία του ΑΔΜΗΕ να αρνηθεί σύνδεση, χωρίς ευκρινή εξήγηση, ενώ ούτε η ΡΑΕ εμφανίζεται να μπορεί να τον υποχρεώσει, ακόμη και αν αποδεχτούμε ότι κάνει σωστά τη δουλειά της. Είναι δε πολύ πιο προβληματικό όταν ο διαχειριστής κατά 49% ανήκει σε ξένη εταιρεία, ενδεχομένως με διαφορετικά γεωπολιτικά συμφέροντα.
– Στο άρθρο 34, είναι μεν σύμφωνο με την Οδηγία το ότι ο ΑΔΜΗΕ εκπονεί το δεκαετές πλάνο και η ΡΑΕ το εγκρίνει, αλλά η Οδηγία αναφέρει, επίσης, στην παράγραφο 5 του άρθρου 51, πως ερωτάται και η Εθνική Αρχή, τουλάχιστον ως προς τη συμμόρφωση με το ΕΣΕΚ. Έτσι, όπως μεταφέρθηκε, λοιπόν, το άρθρο, είναι ενδεικτικό της απώλειας της εθνικής μας ανεξαρτησίας, αφού θα πρέπει ασφαλώς η χώρα μας να παρεμβαίνει για την κατάρτιση, με βάση τον αναπτυξιακό σχεδιασμό της οικονομίας μας. Είναι απαράδεκτο να αποφασίζει μία εταιρεία, που εν μέρει ελέγχεται από τρίτη χώρα, πόσο μάλλον μία αποτυχημένη ανεξάρτητη αρχή γραφειοκρατών.
– Στην οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης τώρα στο άρθρο 41. Δεν υπάρχει αναφορά σε χρηματιστήριο, αλλά μόνο σε διαχωριστή του συστήματος μεταφοράς. Επομένως, γιατί εδώ αναφέρεται μόνο το χρηματιστήριο με την έννοια πως δεν είναι μόνο αυτή η αγορά συναλλαγών ενέργειας ή δεν πρέπει να είναι μόνο αυτή; Υπενθυμίζουμε, ότι μπορεί μεν στην Ελλάδα το 100% των συναλλαγών να διενεργείται στο χρηματιστήριο, αλλά σε άλλες χώρες είναι κάτω του 30%. Στην Πολωνία είναι περίπου στο 1%. Επομένως, δεν θα έπρεπε να υπήρχε αναφορά για τη δημοσιοποίηση και των έξω χρηματιστηριακών συναλλαγών όπως είναι τα διμερή συμβόλαια; Θα μπορούσε επίσης, να καθορίζεται εδώ, ποιες πληροφορίες προστατεύονται από εμπιστευτικότητα και ποιες όχι.
– Στο άρθρο 40. Παρατηρούμε γενικότερα πως όλα τα ουσιώδη ζητήματα λειτουργίας των ΑΠΕ καθορίζονται από τον κώδικα του διαχειριστή ΑΠΕ και εγγυήσεων προέλευσης, ο οποίος εκδίδεται και επικαιροποιείται από την ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία Διαχειριστής ΑΠΕ και Εγγυήσεων Προέλευσης –ΔΑΠΕΕΠ – ελεύθερα και ανέλεγκτα. Από μία φαινομενικά δημόσια εταιρεία δηλαδή, με σημαντικές εξουσίες, που όμως λειτουργώντας ως Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου, έχει μεγαλύτερη ευελιξία δράσης και κινήσεων, ενώ ουσιαστικά εξυπηρετεί τις επιταγές της εκάστοτε κυβέρνησης, αφού η διοίκησή της ορίζεται από την ίδια χωρίς όμως να υπάρχουν οι αντίστοιχες πολιτικές και πειθαρχικές ευθύνες. Έχουμε άδικο αλήθεια εδώ;
– Διαπιστώνουμε πάντως, ότι το ίδιο το Χρηματιστήριο Ενέργειας καθορίζει ουσιώδη ζητήματα λειτουργίας της αγοράς, όταν θα έπρεπε να ρυθμίζονται από διατάξεις τυπικού νόμου ψηφισμένου από τη Βουλή. Δεν μπορεί να κάνει καθένας ότι θέλει. Είναι απαράδεκτο να ρυθμίζει η ίδια η αγορά τους κανόνες λειτουργίας της, με τη δήθεν ανεξάρτητη ΡΑΕ να έχει διακοσμητικό ρόλο. Ποιος ελέγχει τελικά το Χρηματιστήριο, πώς εποπτεύεται, από τη ΡΑΕ, από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, από ποιον;
