Ο Βασίλης Βιλιάρδος, Βουλευτής Επικρατείας της Ελληνικής Λύσης, κατά τη συζήτηση στην Διαρκή Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου στις 01/03/2022, του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών «Πρότυπες προτάσεις για έργα υποδομής και λοιπές διατάξεις αρμοδιότητας Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών».
Έγιναν οι εξής παρατηρήσεις:
– Κατ’ αρχήν ανέφερα την Ιταλία σε ότι αφορά τα πρότυπα έργα χθες, όπως επίσης την Αυστραλία και κάποιες Πολιτείες των Ηνωμένων Πολιτειών. Τονίζοντας, όμως, πως τα χρησιμοποιούν σε περιορισμένη έκταση, καθώς επίσης πως έχουν κατακριθεί ως πηγή προβλημάτων ακόμη και από την Παγκόσμια Τράπεζα. Στην ουσία, καταθέτετε ένα παλαιού τύπου νομοσχέδιο για αναπτυσσόμενες χώρες, με ανίκανο δημόσιο. Ενώ σε ότι αφορά τους διαγωνισμούς, υπήρχαν σε αρκετές από αυτές τις χώρες, όπως το Μεξικό που ανάφεραν χθες, όπου βρέθηκε πως το 44% των διαγωνιζομένων έδιναν προμήθεια στο δημόσιο. Πως εξασφαλίζεται αλήθεια εδώ, να μην υπάρχουν στημένοι διαγωνισμοί, ειδικά στο στάδιο που μένουν μόνο δύο εταιρείες;
– Εν προκειμένω και η Επιτροπή Ανταγωνισμού έχει επιφυλάξεις ως προς το επίπεδο του ανταγωνισμού και τη δημιουργία καρτέλ, ενώ εισηγείται σωστά στις σελίδες 5 και 6 να υπάρξει προσθήκη στο άρθρο 7 και να λαμβάνεται γνωμάτευση από την Επιτροπή Ανταγωνισμού, για την επίπτωση στον ανταγωνισμό. Για παράδειγμα, εάν μια εταιρεία κατασκευάσει με ΣΔΙΤ ένα εργοστάσιο ανακύκλωσης σκουπιδιών, δεν θα θέτει τα δικά της τέλη στους Ο.Τ.Α.; Μάλλον, αυτονόητο.
– Όσον αφορά το ότι επιδιώκεται τη συζήτηση στη Διαρκή Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου, το να κατατίθεται το νομοσχέδιο το βράδυ της Τρίτη για να συζητηθεί την Πέμπτη, δεν είναι ο καλύτερος τρόπος, αφού σημαίνει πως είτε δεν είναι οργανωμένο το Υπουργείο, είτε αδιαφορεί για την Αντιπολίτευση. Συζήτηση, βέβαια, με το να μας κατηγορείτε πως δεν καταλάβαμε τι διαβάσαμε και αντί να απαντήσετε στα ερωτήματά μας ή να διορθώσετε τις ενδεχόμενες παρανοήσεις μας, αυτονόητο είναι, είναι δύσκολο να γίνει και με όλη τη συμπάθεια πραγματικά για το άτομό σας.
– Φαίνεται, πάντως, πως όλοι συμφωνούμε ότι πρόκειται για ένα προβληματικό νομοσχέδιο, οπότε ίσως πρέπει να το αποσύρετε για να το διορθώσετε.
– Η παράγραφος 8, όσον αφορά το σκεπτικό επιλογής, «οφέλη από το έργο, δυνατότητα χρηματοδότησης κλπ», είναι υποκειμενική, όπως τίθεται. Για παράδειγμα, ο Ε-65 μπορεί να θεωρείται αναγκαίος ή ωφέλιμος από τον εργολάβο, αλλά δεν θα θεωρούταν από πολλούς ή τουλάχιστον θα ήταν λιγότερο ωφέλιμος από κάποιο άλλο έργο υποδομής σήμερα.
– Όπως διαβάσαμε στην αρχική πρόταση του Σ.Ε.Β. στην οποία στηρίζεται το σημερινό νομοσχέδιο, προβλεπόταν να γίνεται δεκτή η πρόταση του προτείνοντα, ακόμη και αν είχε υψηλότερη προσφορά από το δεύτερο έως ένα συγκεκριμένο ποσοστό. Μια πρακτική, που όπως είπαμε, ονομάζεται swiss challenge system. Είναι κάτι που απαντάται διεθνώς σε πρότυπες προτάσεις, παροχή μπόνους στον προτείνοντα που μπορεί να είναι 3 έως 10 % με βάση τη μελέτη της Παγκόσμιας Τράπεζας.
– Με το άρθρο 14, δίνεται μία σειρά εξουσιοδοτήσεων στην πολιτική, με την οποία δεν συμφωνούμε, ενώ μπορεί να εντάσσει ο Υπουργός, κατά παρέκκλιση της λογικής περί καινοτόμων έργων, έργα με χαμηλή ωρίμανση, που συμβάλλουν στην περιφερειακή ανάπτυξη. Τα έργα των περιφερειών, όμως, είναι χαμηλότερου προϋπολογισμού. Θα ενταχθούν, λοιπόν, έργα κάτω των 200 εκατομμυρίων στις πρότυπες προτάσεις κατά παρέκκλιση;
– Γιατί αλήθεια συμπεριλαμβάνονται έργα για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας για οκτώ μήνες μετά τη δημοσίευση; Αυτό μας έκανε μεγάλη εντύπωση. Θα διαρκέσει ακόμη 8 μήνες η πανδημία, το έχετε προβλέψει; Ακόμη και αν προωθηθούν με συνοπτικές διαδικασίες και με υπουργικές αναθέσεις, πρόκειται να τελειώσουν σε 8 μήνες τα έργα, έτσι ώστε να αντιμετωπιστούν οι συνέπειες της πανδημίας, δεν είναι αστείο; Δεν φαίνεται να είναι όλα αυτά προσχηματικά, για να παρακάμπτεται η νομοθεσία, με την επίκληση της πανδημίας; Θα τοποθετούνται κάποια όρια στο πόσα έργα μπορεί να αναθέτει έτσι ο Υπουργός; Δηλαδή, θα αναφέρεται και ο προϋπολογισμός που δίνεται για αυτά τα έργα; Δεν μπορούν για παράδειγμα να μονοπωλούν ολόκληρο το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων. Κάποια στιγμή, πρέπει να χρησιμοποιηθεί για πραγματικά παραγωγικές επενδύσεις, ενώ δεν αναφέρεται τίποτα από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους.
– Τέλος, το πληροφοριακό σύστημα, που θα χρησιμοποιηθεί για τις πρότυπες προτάσεις της παραγράφου 2, υπάρχει; Γιατί χρειάζεται ένα διαφορετικό σύστημα; Δεν μπορεί να προστεθεί μία εφαρμογή στα υπάρχοντα; Ούτε εδώ δίνεται κάποια εκτίμηση του κόστους από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, κάτι που θεωρούμε, που συμβαίνει ως συνήθως απαράδεκτο.
