Ο Βασίλης Βιλιάρδος, Βουλευτής Επικρατείας της Ελληνικής Λύσης, κατά τη συζήτηση στην Διαρκή Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου στις 21/09/2021, των σχεδίων νόμων του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων:
Α) «Κύρωση της Συμφωνίας Συνεργασίας μεταξύ της Κυβέρνησης της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Κυβέρνησης του Βασιλείου του Μαρόκου στον Τομέα της Επιστημονικής και Τεχνολογικής Έρευνας» και
Β) «Κύρωση της Συμφωνίας Κοινοπραξίας ELIXIR για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Ερευνητικής Υποδομής Βιολογικών Δεδομένων στον τομέα της βιοεπιστήμης (ELIXIR)».
Έγιναν οι εξής παρατηρήσεις:
– Η παρούσα Συμφωνία κατατίθεται για την κύρωση της πέντε χρόνια μετά την υπογραφή της από το ΣΥΡΙΖΑ στις 8.9.2016, όπου είχε υπογραφεί μαζί με τη Συμφωνία για τις θαλάσσιες μεταφορές, η οποία κυρώθηκε πέρυσι τον Ιούνιο από το Υπουργείο Ναυτιλίας.
– Εύλογα, λοιπόν, αναρωτιόμαστε, γιατί καθυστέρησε τόσο από τον ΣΥΡΙΖΑ όσο και από τη Νέα Δημοκρατία. Εκτός εάν έπρεπε πρώτα να νομιμοποιηθεί η χρήση της κάνναβης από την Ελλάδα και το Μαρόκο, όπως θα καταθέσουμε στα πρακτικά και στις δύο χώρες συνέβη μαζί, φυσικά για ιατρικούς και βιομηχανικούς σκοπούς.
– Σε κάθε περίπτωση η Συμφωνία για τις θαλάσσιες μεταφορές ήταν προς όφελος κυρίως του Μαρόκου που δεν διαθέτει σημαντικό στόλο. Ενώ θα θέλαμε να μας αναλύει ο Υπουργός αργότερα τα οφέλη της Ελλάδας από τη σημερινή στο επίπεδο της έρευνας και της βιομηχανίας.
– Στο άρθρο 10, διαφωνούμε με την πάγια τακτική των συμβάσεων, με την έννοια πως προτιμούμε να υπάρχει η δυνατότητα επίλυσης μέσω των δικαστηρίων, ειδικά όσον αφορά θέματα πνευματικής περιουσίας.
– Στο άρθρο 11, η διάρκεια είναι πενταετής και ο χρόνος έχει ήδη παρέλθει, αν και η έναρξη είναι από την κύρωση της. Έχει κυρωθεί από το Μαρόκο; Έχει επεκταθεί ο χρόνος της;
– Δεν συμφωνούμε στο ότι τα εκτελεστικά προγράμματα που καταρτίζονται από τη μικτή επιτροπή, εγκρίνονται με κοινή απόφαση των κατά περίπτωση αρμοδίων υπουργών και όχι με διαδικασίες μέσω της κοινοβουλευτικής οδού.
– Με τη δεύτερη σύμβαση κυρώνεται ως μέρος του Ελληνικού Δικαίου, η Συμφωνία Συμμετοχής στην Κοινοπραξία ELIXIR, στην Ευρωπαϊκή Υποδομή Βιολογικών Δεδομένων στον Τομέα της Βιοεπιστήμης. Υπεγράφη από την Ελλάδα στις 12 Σεπτεμβρίου του 2018, αλλά κατατίθεται προς κύρωση τρία χρόνια μετά, εάν η κύρωση δεν είναι τυπική και δεν εφαρμόζεται ήδη η Συμφωνία, όπως πιστεύουμε.
– Η ELIXIR είναι μια ερευνητική υποδομή που οργανώνεται με τη μορφή ενός κεντρικού και κατανεμημένου κόμβου, ενώ θα λειτουργεί και θα διαχειρίζεται με την ευρύτερη έννοια αυτών των όρων μία συνδεδεμένη συλλογή πόρων βιοδεδομένων, εργαλείων και βιβλιογραφίας.
– Δεν συμμετέχουν από την Ευρωπαϊκή Ένωση ως μέλη τα εξής κράτη: η Αυστρία, η Κύπρος συμμετέχει μόνο ως παρατηρητής, η Βουλγαρία, η Ρουμανία, η Πολωνία, η Μάλτα, η Κροατία, η Λετονία, η Λιθουανία και η Σλοβακία. Συμμετέχουν δε χώρες εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως το Ισραήλ, η Νορβηγία, η Ελβετία αν και οι δύο τελευταίες έχουν συμφωνίες πρόσβασης στην κοινή αγορά, καθώς επίσης το Ηνωμένο Βασίλειο που είναι η έδρα του ELIXIR.
– Κατά την άποψή μας, είναι ατυχής η δημιουργία της συγκεκριμένης πρωτοβουλίας, αν μη τι άλλο λόγω των πολλών ασαφειών ως προς τη σκοπιμότητα και τη λειτουργία της.
– Στις Ηνωμένες Πολιτείες υπάρχει ειδική νομοθεσία, ώστε να μη γίνονται διακρίσεις από τις ασφαλιστικές εταιρείες με βάση τα χαρακτηριστικά του DNA των ανθρώπων και της πιθανότητας να ασθενήσουν. Τι θα συμβεί αλήθεια, εάν τα δεδομένα δεν είναι ασφαλή και διαρρεύσουν στις ασφαλιστικές;
– Υφίσταται μια ανάλογη νομοθεσία στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στην Ελλάδα;
– Υπάρχουν πάντως φόβοι πως, ήδη, ανταλλάσσονται γενετικά δεδομένα με τις φαρμακευτικές εταιρείες, όπως θα καταθέσουμε στα πρακτικά, οπότε εύλογα αναρωτιόμαστε τι θα μπορούσε να συμβεί, εάν ο λάθος χρήστης αποκτήσει πρόσβαση σε γενετικές πληροφορίες του πληθυσμού.
– Οι επιφυλάξεις μας απέναντι στην ELIXIR και στη σημερινή σύμβαση οφείλονται στον προβληματισμό μας σχετικά με την ασφάλεια των συγκεκριμένων προσωπικών δεδομένων, έτσι ώστε να μη γίνονται αντικείμενο εκμετάλλευσης από κράτη,από τις πανίσχυρες πολυεθνικές ή από οποιονδήποτε άλλον πόσο μάλλον όταν πρόκειται για δεδομένα υγείας.
– Υπάρχει επίσης ο κίνδυνος διαρροής ευαίσθητων πληροφοριών για τα βιοδεδομένα σε τρίτες χώρες με τις οποίες η Ελλάδα ευρίσκεται σε αντιπαράθεση μέσω της λειτουργίας κόμβων εταιρειών του άρθρου 8.
– Η Συμφωνία διακρίνεται από πολλά κενά νόμου, ενώ δεν αιτιολογείται πουθενά η ανάγκη ίδρυσης αυτού του φορέα εκτός από κάποιες αοριστίες. Επιπλέον, είναι ελλειμματική η εποπτεία του από τα μέλη, αφού εξαρτάται από το Ευρωπαϊκό Εργαστήριο Μοριακής Βιολογίας (EMBL) και απουσιάζουν οι ανεξάρτητοι έλεγχοι, εκτός μόνο από την τήρηση των λογιστικών βιβλίων.